تبادل
لینک هوشمند
از جمله ویژگیهایی كه در ذات جوان تجلّی دارد و برای او بسیارسرنوشت‌ساز است ویژگی «آزادی‌خواهی» اوست. «آزادی» از واژه‌های‌پرجاذبه‌ای است كه جوان را دلباخته و مجذوب خویش می‌كند. جوان هر قیدو قانون و حدّ و اندازه‌ای را نمی‌پذیرد و طبع او به گونه‌ای است كه در برخی‌زمینه‌ها آزادی‌طلب مطلق و بی‌قید است. بنابراین باید رابطه و نسبت جوان وآزادی را تبیین كرد كه عنصر «آزادی» با همه ابعاد و ویژگی‌هایش از یك سوو آزادگی و هویت‌طلبی از سوی دیگر سخت مورد توجه امام علی(ع) واقع‌شده است. ما به دور از بحث‌های مرسوم كلامی، فلسفی، فقهی، عرفانی،سیاسی و اجتماعی در باب آزادی كه در جای خود بسیار مهم است، تنها به‌طرح و تحلیل برخی از سخنان و دیدگاههای امام(ع) می‌پردازیم:
امام علی(ع) خطاب به فرزندش امام حسن(ع) فرمودند:
«بنده غیر خود نباش كه خداوند تو را آزاد آفریده است».
سپس موانع رشد و كمال یا بندگیها و بردگیهای شقاوت‌آور و ذلّت‌آفرین‌را مطرح می‌فرمایند كه:
«بنده شهوت اسیری است كه هرگز آزادی نخواهد داشت».
یا فرمود:
«كسی كه مغلوب شهوت خویشتن است ذلّت و خواریش بیش از بردهزر خرید است».
چنانچه ملاحظه می‌فرمایید در احادیث فوق، امام(ع) به آزادی فكری وآزادی اخلاقی و معنوی كه رهایی از قیود انسان‌پرستی و دنیاپرستی وخودپرستی است اشاره می‌نماید و آدمی را به شخصیت آزاد و كرامت‌نفس اورهنمون می‌گردد. در اندیشه امام(ع) انسان لازم است قدر خویش را بداند ودر اسارت افكار و شخصیت دیگران و در اسارت هواهای نفسانی خویش‌قرار نگیرد و از حد اعتدال عبور نكند و از هر گونه افراط و تفریط پرهیزنماید كه فرمود:
«این نفوس سركش را مقهور كنید و از خواهشهای نادرستشان بازداریدكه خودسر و بی‌قیدند. اگر خواسته‌های آنها را پیروی نمایید و به‌تمنیات نامشروعشان جامه عمل بپوشید سرانجام شما را در بدترین‌پرتگاه می‌افكند».
یا از حضرت علی(ع) سؤال شد كه پست‌ترین ذلّتها كدام است در جواب‌حرص دنیا را بزرگترین ذلت و خواری خواند. و یا فرمود:
«طمع‌كار با ذلّت و خواری هم پیمان است».
امام علی(ع) در یك حدیث بسیار آموزنده فرمودند:
«هر كس بشرائط و لوازم حرّیت عمل كند شایسته آزادی است و هركس در انجام وظایف و مقررات آزادی كوتاهی نماید به ذلّت بردگی‌برمی‌گردد».
پس از دیدگاه امام علی(ع) آزادی نیز تنها به معنای «سلبی» و «عدم‌المانع»نیست كه لیبرالیسم یا دلخواه‌گرایی و آزادی‌خواهی مطلق را به ارمغان بیاوردو جامعه را دچار بیماریهای اخلاقی نماید، بلكه آزادی به معنای «ایجابی» و«سلبی» آن با هم مطرح است و آزادی دارای قوانین و حدود و تعینات وتعریفاتی است كه دارای شرائط و لوازمی است، خواه آزادی فكری یاعقیدتی و خواه آزادی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باشد و ...
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
